Τολμηρές αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον φέρνει το νομοσχέδιο που παρουσίασε χθες (12.05.2021) ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης. Το νομοσχέδιο για τα εργασιακά που τίθεται σε διαβούλευση τις επόμενες 15 ημέρες, αναμένεται να φέρει πληθώρα αντιδράσεων από την αντιπολίτευση και τα συνδικάτα.
Ο Κωστής Χατζηδάκης θεωρεί ότι το νομοσχέδιο για τα εργασιακά φέρνει τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας, την οποία και χαρακτήρισε ως «απαρχαιωμένη» καθώς ισχύει από το 1982, και «έκτοτε δεν έχει προσαρμοστεί στις τεχνολογικές, οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις».
Αντίθετα αναμένονται ισχυρές αντιδράσεις τόσο από τα κόμματα της αντιπολίτευση όσο και στις συνδικαλιστικές οργανώσεις. Τα σημεία αιχμής αφορούν τις ρυθμίσεις για το ελαστικό ωράριο, τις απολύσεις, τις υπερωρίες και την λειτουργία επιχειρήσεων κατά τις Κυριακές.
Οι βασικές αλλαγές που προωθούνται από την κυβέρνηση έχουν να κάνουν με τον τρόπο εφαρμογής του ωραρίου, την δυνατότητα τετραήμερης εργασίας, την περαιτέρω προστασία με την διεύρυνση του καθεστώτος απολύσεων, την καθιέρωση της ψηφιακής κάρτας εργασίας, την μετατροπή του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας σε Ανεξάρτητη Αρχή, την επιβολή αυστηρών προστίμων και το κλείσιμο επιχειρήσεων που δεν εφαρμόζουν την κάρτα εργασίας, προβλέπονται μέτρα για την τηλεργασία, την αύξηση των υπερωριών και την διεύρυνση των εξαιρέσεων για τις δραστηριότητες που λειτουργούν τις Κυριακές.
Ας δούμε αναλυτικά τον χάρτη των αλλαγών, όπως αυτές παρουσιάστηκαν από τον Κωστή Χατζηδάκη.
Ελαστικό ωράριο: Πέραν της ρύθμισης που ισχύει στην χώρα μας τα τελευταία 30 χρόνια, αλλά και την ευρωπαϊκή οδηγία που εφαρμόζεται σε πολλές χώρες, το ελαστικό ωράριο θα εφαρμόζεται μόνο κατόπιν αιτήματος του ίδιου του εργαζομένου και έπειτα από έγγραφη συμφωνία. Κι αυτό όπου δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση ή συλλογική σύμβαση. Στην περίπτωση που ο εργαζόμενος αρνηθεί, θα τυγχάνει προστασίας. Δίδεται μια ακόμη επιλογή σε ο, τι αφορά την επιστροφή του επιπλέον χρόνου που εργάσθηκε μια χρονική περίοδο ο εργαζόμενος. Αυτός ο τρόπος είναι η εφαρμογή της τετραήμερης εβδομαδιαίας εργασίας, αντί του πενθημέρου. Εναλλακτικά ο εργαζόμενος μπορεί να επιλέξει την συσσώρευση ημερών αδείας, ή την εργασία με – αντίστοιχα – μειωμένο ωράριο για ένα χρονικό διάστημα. Σε ορισμένες περιόδους του χρόνου – όταν υπάρχουν αυξημένες ανάγκες για μια επιχείρηση – επιτρέπεται να αυξηθούν οι ώρες εργασίας κατά 2 και να φτάσουν τις 10 ώρες ημερησίως. Σε άλλη χρονική περίοδο μειώνονται – αντιστοίχως – το ωράριο ή παρέχονται αντίστοιχες ημέρες αδείας.
Ψηφιακή κάρτα εργασίας: Θεωρείται από το υπουργείο Εργασίας η πλέον σημαντική παρέμβαση, προς την κατεύθυνση προστασίας των εργαζομένων, τον έλεγχο του ωραρίου εργασίας και την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων όπως το δικαίωμα της αποσύνδεσης στην τηλεργασία, η διευθέτηση του χρόνου εργασίας και η εξίσωση των υπερωριών σε βιομηχανία και υπηρεσίες. Η εφαρμογή της θα ξεκινήσει σταδιακά με αρχή τις μεγάλες επιχειρήσεις. Σε πραγματικό χρόνο θα καταγράφεται κάθε μεταβολή στον χρόνο εργασίας των εργαζομένων: ώρα έναρξης και λήξης της εργασίας, διάλειμμα, υπέρβαση του νόμιμου ωραρίου εργασίας, άδειες, υπερωρίες. Ο εργαζόμενος θα «χτυπά» την κάρτα του όταν ξεκινά και όταν τελειώνει την εργασία του. Η κάρτα θα συνδέεται απευθείας με online σύστημα του «Εργάνη ΙΙ» και, με τον τρόπο αυτό, θα καταγράφεται αμέσως και σε πραγματικό χρόνο η απασχόληση του εργαζομένου, η υπέρβαση του νομίμου ωραρίου, οι υπερεργασίες και οι υπερωρίες του.Δημιουργείται η εφαρμογή myErgani Mobile app. Οι εργαζόμενοι θα έχουν άμεση πρόσβαση σε όλη την πληροφορία που αφορά τον εργασιακό βίο και καλύτερη και γρηγορότερη εξυπηρέτηση. Ακόμη πληροφορίες και πρόσβαση σε δεδομένα ασφάλισης καθώς και σε πλατφόρμες προσφοράς και ζήτησης εργασίας.
Πρόστιμα – ποινές: θεσπίζονται αυστηρές ποινές για τις περιπτώσεις μη εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας. Πρόστιμο 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο για μη ενεργοποίηση της ψηφιακής κάρτας και «λουκέτο» 15 ημερών για υποτροπή της επιχείρησης όταν αυτή διαπιστώνεται μετά από τρεις ελέγχους.
Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας: Μετατρέπεται σε Ανεξάρτητη Αρχή κατά τα πρότυπα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και της Εθνικής Αρχής Διαφάνεια. Έργο της νέας ανεξάρτητης Επιθεώρησης Εργασίας θα είναι ο έλεγχος της εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας, η έρευνα της ασφαλιστικής κάλυψης και παράνομης απασχόλησης των εργαζομένων και η συμφιλίωση και επίλυση των εργατικών διαφορών. Θα διεξάγει 24ωρους ελέγχους χωρίς προειδοποίηση προς τον εργοδότη, ελεύθερη πρόσβαση σε βιβλία, μητρώα, έγγραφα, αρχεία. Δεν θα υπόκειται σε έλεγχο ή εποπτεία από κυβερνητικά όργανα, κρατικούς φορείς ή άλλες διοικητικές αρχές, ενώ η επιλογή του Διοικητή της θα γίνεται με ανοικτό διαγωνισμό όπου θα προεδρεύει ο πρόεδρος του ΑΣΕΠ.
Υπερωρίες: Αύξηση των επιτρεπόμενων υπερωριών στις 150 ώρες – ετησίως – για όλες τις επιχειρήσεις, από 96 ώρες στις βιομηχανίες και 120 στις υπηρεσίες που ισχύουν σήμερα. Αυξάνεται η αμοιβή για τις υπερωρίες για τις οποίες δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες έγκρισης. Η αμοιβή ορίζεται στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120% (από 80%).
Απολύσεις: Παραμένουν οι υφιστάμενες περιπτώσεις ακυρότητας μιας απόλυσης και διευρύνεται η λίστα των λόγων άκυρης απόλυσης. Συγκεκριμένα άκυρες είναι οι απολύσεις σε περίπτωση βίας και παρενόχλησης. Σε απόλυση του πατέρα νεογεννηθέντος τέκνου. Εργαζομένων που έλαβαν ή ζήτησαν οποιαδήποτε άδεια. Εργαζομένων που αρνήθηκαν να συμφωνήσουν σε διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Τηλεργαζομένων που άσκησαν το δικαίωμα αποσύνδεσης. Προστίθεται ακόμη ότι απαγορεύεται η απόλυση όταν γίνεται επειδή ο εργαζόμενος άσκησε οποιαδήποτε νόμιμο δικαίωμα του (μέχρι σήμερα η επαναπρόσληψή του ήταν στην κρίση του δικαστηρίου). Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση στο θέμα αυτό προσαρμόζει την νομοθεσία στο πρότυπο των κρατών Γαλλία και Ισπανία.
Αποζημίωση αντί επαναπρόσληψη: Το Δικαστήριο, αντί επαναπρόσληψης, μετά από αίτημα είτε του εργαζομένου είτε του εργοδότη, επιδικάζει υπέρ του εργαζομένου ποσό πρόσθετης αποζημίωσης. Η πρόσθετη αποζημίωση δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τις αποδοχές τριών μηνών, ούτε μεγαλύτερη από το διπλάσιο της νόμιμης αποζημίωσης. Με τον τρόπο αυτό ένας εργαζόμενος που απολύεται και δικαιώνεται στο δικαστήριο μπορεί να εισπράξει συνολικά έως και το τριπλάσιο της νόμιμης αποζημίωσής του (κανονική αποζημίωση συν πρόσθετη). Αν δεν υποβληθεί αίτημα από καμία πλευρά τότε το Δικαστήριο μπορεί να διατάξει επαναπρόσληψη του.
Τηλεργασία: Απαγορεύεται η χρήση κάμερας για τον έλεγχο απόδοσης του τηλεργαζομένου και καθιερώνεται το δικαίωμα της αποσύνδεσης. Δηλαδή, κάθε τηλεργαζόμενος δικαιούται να απέχει από την παροχή εργασίας με τηλεφωνικό, ηλεκτρονικό ή ψηφιακό τρόπο, όταν είναι εκτός ωραρίου εργασίας και κατά τη διάρκεια των αδειών του.
Εργατοτεχνίτες: Κατάργηση της διάκρισης μεταξύ υπαλλήλων και εργατοτεχνιτών ως προς τις αποζημιώσεις απόλυσης. Οι αποζημιώσεις των εργατοτεχνιτών που ήταν λίγα ημερομίσθια εξισώνονται με εκείνες των υπαλλήλων και μπορεί να φθάσουν έως 12 μηνιαίους μισθούς.
