Γεννημένος τον Σεπτέμβριο του 1956 στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνιας, γόνος μιας πολιτικής δυναστείας, που δεν άφησε απλώς, αποτύπωμα, αλλά όρισε την πορεία της πολιτικής ζωής του τόπου στη νεότερη ιστορία του, με σημαντικές σπουδές περί τα οικονομικά σε αναγνωρισμένα αμερικανικά πανεπιστήμια, ο Νίκος Παπανδρέου συγκαταλέγεται ανάμεσα σε εκείνους τους γλαφυρά περιγραφικούς, ανατρεπτικούς, συχνά και αιρετικούς, γραφιάδες που τολμούν να αγγίζουν ακόμη και τα άτομα του στενού τους οικογενειακού περιβάλλοντος, δίχως προσπάθειά ωραιοποίησής τους. Και αυτό είναι κάτι που έχει κατά καιρούς συζητηθεί.
Εν προκειμένω, ο δεύτερος γιος του Ανδρέα, ασχολείται με τον πατέρα του. Όχι τον πολιτικό, αυτόν που όλοι γνωρίσαμε, αλλά τον οικονομολόγο, αυτόν που τοποθετεί ανάγλυφα πάνω στον μεγάλο καμβά της ιστορίας της σύγχρονης οικονομικής σκέψης.
-Συνέντευξη στη Γιώτα Κοντογεωργοπούλου-
Πόσο αρμονικά έδενε στον Ανδρέα ο ρόλος του διεθνώς αναγνωρισμένου οικονομολόγου με αυτόν του διεθνώς αναγνωρισμένου πολιτικού; «Ο ένας έδωσε τροφή και δύναμη στον άλλο, λέει ο συγγραφέας του βιβλίου «Ανδρέας Παπανδρέου- Ο Οικονομολόγος», το οποίο θα παρουσιαστεί στην αίθουσα εκδηλώσεων του ξενοδοχείου «Βυζαντινό», αύριο Πέμπτη στις 8 το βράδυ.
Ο Νίκος Παπανδρέου έχει κάτι από το πολυσχιδές της προσωπικότητας του πατέρα του. Οικονομολόγος, συγγραφέας, αλλά και πολιτικός. Η υποψηφιότητά του για την Ευρωβουλή έγινε αιτία για να χυθεί πολύ μελάνι, πριν και μετά την ανακοίνωσή της. «Χωρούν δύο Παπανδρέου στα ψηφοδέλτια;» ήταν η ερώτηση.
Αν είναι κάτι που γίνεται σαφές με το που μιλάς μαζί του, αυτό είναι ότι δεν μασάει τα λόγια του. Ο πολιτικός του λόγος είναι οξύς, αλλά απολύτως σαφής.
«Μπαίνω σε ένα συρρικνωμένο κόμμα σε μια δύσκολη εποχή για όποιον αποκαλείται «πολιτικός», λέει στις «7Μ». Αν ήθελα να ωφεληθώ «επαγγελματικά» από την πολιτική, θα το είχα κάνει νωρίτερα σε καλύτερες εποχές».
Σχολιάζοντας τις τελευταίες εξελίξεις με την υπουργοποίηση Μωραΐτη, η οποία προκάλεσε περισσότερα σχόλια και από τον ίδιο τον ανασχηματισμό, ο κ. Παπανδρέου λέει ότι «οι μεταγραφές στελεχών δεν καθιστούν το ΣΥΡΙΖΑ γνήσιο κεντροαριστερό κόμμα» ενώ ερωτώμενος για το φλερτ Τσίπρα με τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές επισημαίνει: «θα μάθουν νομίζω πολύ σύντομα πόσο ψυχροί γίνονται οι Ευρωπαίοι όταν σταματήσεις να είσαι ο χρήσιμος, όταν δηλαδή χάσεις τις εκλογές».
Ο υποψήφιος Ευρωβουλευτής τονίζει ότι το μέλλον του κοινωνικού κράτους θα κριθεί στις Βρυξέλλες, επισημαίνοντας παράλληλα ότι η Ελλάδα «χρειάζεται συμμαχίες και προοδευτικά επιχειρήματα, όχι φληναφήματα, ιδεοληψίες και νταούλια»,
-Θα είστε υποψήφιος Ευρωβουλευτής. Πόσο σημαντική πιστεύετε ότι είναι η μάχη που δίνεται στην Ευρώπη για την Ελλάδα και πόσο σημαντικές θα είναι αυτές οι ευρωεκλογές τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη;
“Είναι η πιο σημαντική μάχη από όλες. Η ανάπτυξη της Ελλάδος, στην ενέργεια, τα δίκτυα, τις μεταφορές και βέβαια των πρωτογενή τομέα περνάει μέσα από τις Βρυξέλλες. Πρέπει να πείσουμε για την ανάγκη Δημοσίων Επενδύσεων και τη μείωση των ασφυκτικών απαιτήσεων για το υπερβολικό πρωτογενές πλεόνασμα. Χρειαζόμαστε συμμαχίες και προοδευτικά επιχειρήματα, όχι φληναφήματα, ιδεοληψίες και νταούλια. Ταυτόχρονα το μέλλον του κοινωνικού κράτους θα κριθεί στις Βρυξέλλες. Η κυριαρχία των συντηρητικών δυνάμεων οδήγησε στην άνοδο του λαϊκισμό, της ακροδεξιάς και του αντιευρωπαϊσμού.
Είναι ιστορικά εξαιρετικά σπάνιο, το πόσο σημαντικές είναι οι προσεχείς ευρωεκλογές. Θα έλεγα ότι συμβαίνει μία φορά στα σαράντα χρόνια”
-Πώς σχολιάζετε το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές επιδιώκουν συνεργασία με τον Αλέξη Τσίπρα;
«Όχι μόνο οι Σοσιαλιστές αλλά και η Ευρωπαϊκή Λαϊκή Δεξιά βολεύεται με την υποτακτική συμπεριφορά της παρούσας κυβέρνησης σε όλα τα θέματα- πολιτικά, οικονομικά και εθνικά- από το 2015 και μετά. Η ευρωπαϊκή πλευρά βέβαια αγνοεί τη λυσσαλέα παρέμβαση της ηγετικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, στη Δικαιοσύνη, τις Ανεξάρτητες Αρχές, τους Θεσμούς και τη συνολική υπονόμευση της Δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένης της κοινοβουλευτικής παρωδίας των τελευταίων μηνών. Δεν ξέρω αν ο Συριζα ελέγχει την κατάσταση όσο νομίζει ή όσο φαίνεται. Από την άλλη θα μάθουν νομίζω πολύ σύντομα πόσο ψυχροί γίνονται οι Ευρωπαίοι όταν σταματήσεις να είσαι ο χρήσιμος, όταν δηλαδή χάσεις τις εκλογές. Η Ευρωπαϊκή Αριστερά πάντως τον έχει σύσσωμη αποκηρύξει. Ψάχνει και αυτός πόρτα να μπει».
-Πιστεύετε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να αφαιμάξει το ΚΙΝΑΛ; Σας ενοχλεί αυτή η προσπάθεια; Και κατά πόσο πιστεύετε ότι μπορεί να αποδώσει; Ερωτώ με αφορμή και την υπουργοποίηση του Θάνου Μωραϊτη που προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση.
«Οι μεταγραφές στελεχών δεν καθιστούν το ΣΥΡΙΖΑ γνήσιο κεντροαριστερό κόμμα. Δεν υπάρχει λόγος να αναφερόμαστε σε συγκεκριμένα πρόσωπα. Αποδείχθηκε ότι οι κυβερνώντες δεν είχαν τις αξίες, τη θεωρητική κατάρτιση και τους ανθρώπους να διαχειριστούν εξουσία. Ήλθαν για να αλλάξουν το σύστημα, μέθυσαν, γλυκάθηκαν, αλλοτριώθηκαν και μεταλλάχθηκαν. Και στο ΠΑΣΟΚ ίσως να έγινε αυτό μέχρι ενός σημείου. Αλλά πήρε 40 χρόνια. Οχι! Μη ξεχνάτε ότι το ΠΑΣΟΚ άλλαξε τη χώρα. Ο ΣΥΡΙΖΑ απλώς άλλαξε το κόμμα του. Δεν ξέρω δε καν πλέον τι πρεσβεύει.‘ Ισως ούτε και οι ψηφοφόροι του δεν ξέρουν πια.
Λόγω οικογενείας καταλαβαίνετε ότι έχω δει πολλούς που νόμισαν ότι είναι ανίκητοι, ¨Ότι το μέλλον τους ανοίγεται λαμπρό. Χωρίς την εξουσία, «από εδώ παν και άλλοι».
-Έχετε δηλώσει: «Δεν με ενδιαφέρει η εξουσία σαν εξουσία. Με ενδιαφέρει μόνο σαν δυνατότητα επίλυσης προβλημάτων. Δεν έχω ανάγκη αναγνωρισιμότητας, Έχω τη δουλειά μου, έχω να ζήσω…». Θεωρείτε ότι η πολιτική έχει γίνει για κάποιους επάγγελμα; ]
«Αυτό που εννοούσα, είναι ότι μπαίνω σε ένα συρρικνωμένο κόμμα σε μια δύσκολη εποχή για όποιον αποκαλείται «πολιτικός.» Αν ήθελα να ωφεληθώ «επαγγελματικά», θα το είχα κάνει νωρίτερα σε καλύτερες εποχές. Η πολιτική διαδικασία παραμένει ο μόνος τρόπος που έχουμε να λύσουμε τα προβλήματα. Υπάρχουν άνθρωποι που έκαναν τη σχέση τους με τον κόσμο επάγγελμα. Όχι όμως όλοι. Ούτε καν οι περισσότεροι.
Γυρνάω όλη την Ελλάδα και μιλάω με πολύ κόσμο και με τα στελέχη μας. Γεμίζω από χαρά. Γιατί όσοι έχουν μείνει με στον ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ είναι αυτοί που φέρουν τις αξίες του ΠΑΣΟΚ - της κεντροαριστεράς. Υπάρχει ένας νέος πολιτικός ρομαντισμός. Και αυτό είναι καλό.».
-Ποια σχέση θεωρείτε ότι έχει το ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ σήμερα με το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου;
«Το ΚΙΝΗΜΑ ΑΛΛΑΓΗΣ στηρίζεται στο ΠΑΣΟΚ. Και το ΠΑΣΟΚ είναι ζωντανός οργανισμός. Το κίνημα εξελίσσεται και προσπαθεί να προσφέρει επίκαιρες λύσεις και να αναδείξει αξιόλογους ανθρώπους. Το όραμα του, οι αξίες του και τα διδάγματα του Ανδρέα είναι η ραχοκοκαλιά της παράταξής μας. Βεβαίως είμαστε πληγωμένοι. Βεβαίως και δεν είμαστε -στην παρούσα συγκυρία -τόσο ισχυροί όσο παλιά. ‘Έχουμε όμως συνέχεια. Είμαστε ζωντανοί και είμαστε παρόντες. Και μεγαλώνουμε ξανά».
-Σας προβληματίζει η αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ; Και πώς βλέπετε την πορεία προς και μετά το συνέδριο; Πιστεύετε ότι το Κίνημα θα βγει ενισχυμένο;
«Με συντεταγμένες διαδικασίες, εκλογή συνέδρων και οργάνων, μια εξωστρεφή συζήτηση που αφορά όλους τους πολίτες για το πώς θα βελτιώσουμε την κατάσταση μας, θεωρώ ότι το Κίνημα θα βγει σαφώς ενισχυμένο».
-Να πάμε στο βιβλίο σας. Φωτίζετε την πλευρά του Ανδρέα Παπανδρέου ως ενός διεθνώς επιφανούς κα ανατρεπτικού οικονομολόγου. Οι περισσότεροι γνωρίζουμε τον Ανδρέα Παπανδρέου ως έναν μεγάλο ηγέτη. Πώς ο τεχνοκράτης Ανδρέας, μεταμορφώθηκε, σε έναν ριζοσπάστη πολιτικό; Και ποιον από τους δύο θαυμάζετε περισσότερο;
«Ο Ανδρέας ξεκίνησε την ακαδημαϊκή του καριέρα, ως ορθόδοξος νέο-κλασσικός οικονομολόγος. Η μελέτη του για τη λειτουργία της σύγχρονης εταιρείας και τις οικονομικές και κοινωνικές δυσλειτουργίες που αυτή επέφερε, σε συνδυασμό με τη γεωπολιτική κατάσταση στην Ελλάδα και την επέκταση του Ιμπεριαλισμού τον ώθησαν σε πιο ριζοσπαστικές σκέψεις. Αλλά κυρίως πράξεις».
-Ποιο ήταν το βασικό χαρακτηριστικό της οικονομικής σκέψης του Παπανδρέου και πόσο αυτό επηρέασε την οικονομία στην Ελλάδα και διεθνώς;
«Δεν είναι ένα. Ο κοινωνικός προγραμματισμός; Ο συντελεστής Παπανδρέου για τα μονοπώλια; Η ζωτική σημασία της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στην παραγωγή πλούτου για δίκαιη αναδιανομή; Θα χρειαζόταν να γράψω βιβλίο. Για αυτό και έγραψα».
-Πιστεύετε ότι ο πολιτικός επισκίασε και αδίκησε τον οικονομολόγο Ανδρέα;
«Ο ένας έδωσε τροφή και δύναμη στον άλλο.
Γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με αυτό το θέμα τώρα; Ποια ήταν η αφορμή για αυτό το βιβλίο;
«Σε μία εποχή όπου επικίνδυνες ιδεοληψίες και από τα δύο άκρα του πολιτικού φάσματος ανασταίνονται μέσα από τα ερείπια της χρηματοπιστωτικής κρίσης, η σκέψη του Ανδρέα παραμένει επίκαιρη».
-Πόσο επίκαιρος θεωρείτε ότι είναι σήμερα ο Ανδρέας Παπανδρέου; Υπάρχουν αναμφίβολα πολιτικοί που τον κοπιάρουν ακόμη και σήμερα, 100 χρόνια μετά τη γέννησή του.
«Κανείς δεν μπορεί να μιμηθεί τις αξίες, ούτε τη γνώση. Θέλει ήθος, προσπάθεια και αγάπη για τον κόσμο. Ο ρεαλισμός ναι. Αλλά η εξουσιομανία και ο κυνισμός δεν είχαν θέση στη σκέψη του Ανδρέα».
